

Baza wiedzy

Sygnalista w firmie - co może zgłaszać?
Kim jest sygnalista?
Sygnalista to osoba fizyczna, która informuje o naruszeniach prawa w firmie lub instytucji, działając w interesie publicznym. Jego rolą jest ujawnianie nieprawidłowości w sposób rzetelny i zgodny z procedurami. Sygnalistą może być pracownik, wspólnik, stażysta, wolontariusz, a nawet osoba współpracująca z firmą na podstawie umów cywilnoprawnych.
Zadania Sygnalisty
Ważne: Działania sygnalisty nie służą realizacji jego prywatnych interesów, ale mają na celu ochronę dobra wspólnego i przestrzeganie przepisów prawa.
Co może zgłaszać sygnalista?
Sygnalista może zgłaszać naruszenia prawa w różnych obszarach, a zakres tych zgłoszeń definiuje ustawa o ochronie sygnalistów. Zgłoszenia obejmują m.in:
- Naruszenia prawa w zamówieniach publicznych – Sygnalista może informować o nieuczciwych praktykach przetargowych, takich jak zmowy przetargowe, preferowanie określonych wykonawców czy manipulacje w dokumentacji przetargowej. Zgłoszenie takich nieprawidłowości umożliwia ochronę uczciwej konkurencji i minimalizację strat finansowych dla instytucji publicznych.
-
Korupcja – Ujawnianie przypadków łapownictwa, przekupstwa lub innych form korupcji, zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym, jest jednym z najważniejszych zadań sygnalistów. Przykładowo, mogą to być sytuacje, w których decyzje biznesowe lub administracyjne są podejmowane w zamian za korzyści majątkowe lub osobiste.
-
Zdrowie publiczne – Sygnalista może zgłaszać przypadki łamania przepisów sanitarnych, niewłaściwej gospodarki odpadami medycznymi czy stosowania niebezpiecznych substancji w produktach spożywczych. Takie zgłoszenia mają na celu ochronę zdrowia i życia ludzi oraz środowiska naturalnego.
-
Ochrona konsumentów – W tym obszarze sygnalista może informować o naruszeniach praw konsumenckich, takich jak sprzedaż wadliwych produktów, fałszywe oznakowania, ukrywanie istotnych informacji o towarach lub usługach, czy stosowanie nieuczciwych praktyk marketingowych.
Wszystkie powyższe przykłady to tylko część potencjalnych naruszeń, które mogą być zgłaszane przez sygnalistę. Ważne, aby zgłoszenia dotyczyły działań, mających rzeczywisty wpływ na interes publiczny.
Czego sygnalista nie zgłasza?
Ustawa precyzuje również obszary, które nie należą do zakresu działań sygnalisty. Przykłady obejmują:
- Naruszenia z zakresu BHP – Problemy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, takie jak brak odpowiednich środków ochronnych czy niewystarczające szkolenia BHP, powinny być zgłaszane do inspekcji pracy, a nie za pomocą procedur ochrony sygnalistów.
-
Konflikty pracownicze – Sygnalista nie jest mediatorem w sporach między pracownikami. Problemy takie jak osobiste nieporozumienia czy brak współpracy w zespole powinny być rozwiązywane w ramach wewnętrznych procedur HR.
-
Mobbing – Chociaż mobbing jest poważnym problemem w miejscu pracy, jego zgłaszanie odbywa się zazwyczaj poprzez inne środki prawne, takie jak zgłoszenie do odpowiednich organów czy postępowanie sądowe. Procedury dla sygnalistów nie są przeznaczone do tego typu zgłoszeń.
To, czego sygnalista nie zgłasza, dotyczy głównie kwestii, które mają charakter wewnętrznych problemów organizacyjnych lub osobistych sporów, a nie naruszeń prawa o znaczeniu publicznym. Wyłączenie tych tematów pozwala skupić się na zagadnieniach o szerszym znaczeniu społecznym.
Znaczenie roli sygnalisty
Sygnalista odgrywa kluczową rolę w promowaniu przejrzystości i odpowiedzialności w organizacjach. Jego zgłoszenia pomagają zapobiegać poważnym naruszeniom prawa i minimalizować ich skutki. Ważne, aby pracodawcy i pracownicy rozumieli, jakie są granice działania sygnalistów oraz jakie procedury służą ich ochronie.
Zgłoszenia sygnalistów są istotnym elementem budowania kultury zgodności z przepisami i etyki w miejscu pracy. Dlatego też organizacje powinny dokładać wszelkich starań, by zapewnić sygnalistom bezpieczeństwo i odpowiednie warunki do dokonywania zgłoszeń.
Zobacz też:

Ochrona danych osobowych jest bardzo ważnym aspektem działania firm i organizacji. Oferujemy wsparcie w budowie systemów ochrony danych dostosowanych do RODO, dbając o bezpieczeństwo informacji i prywatność.
Nasze działania obejmują audyt, dostosowanie procesów do wymogów prawa, szkolenia oraz wsparcie Inspektora Ochrony Danych. Pomagamy firmom skutecznie chronić dane klientów i pracowników.
Poznaj naszą ofertę, i skorzystaj z bezpłatnej konsultacji z ekspertem ds. RODO. Wspólnie ustalimy zakres działań, oraz plan współpracy.